Zależy ci, by inni myśleli o tobie dobrze? To zupełnie naturalne. Jako ludzie potrzebujemy akceptacji otoczenia – daje nam to poczucie bezpieczeństwa i przynależności. Ale jeśli opinie innych mają wpływ na twoje decyzje, warto się zatrzymać i zadać sobie pytanie: „Dla kogo ja tak naprawdę żyję”?
Jesteśmy istotami społecznymi. Kiedyś nasze przetrwanie zależało głównie od grupy. Nieprzestrzeganie jej zasad oznaczało wykluczenie. Ten mechanizm działa do teraz: staramy się dopasować, spełniać oczekiwania innych. Tyle że dziś, zamiast miejsca w jaskini, szukamy akceptacji w opiniach innych czy np. w mediach społecznościowych, traktując lajki jak walutę wartości.
Zbyt duża wrażliwość na krytykę innych, może wynikać także z nieco bliższej przeszłości – jeśli w dzieciństwie brakowało nam miłości i akceptacji, próbujemy je zdobywać poprzez próby przypodobania się otoczeniu. Nie prowadzi to jednak do niczego dobrego. Jak przestać żyć pod dyktando cudzych oczekiwań?
Wzmocnij poczucie własnej wartości
Zacznij od siebie. To, co myślą inni, przestaje mieć znaczenie, gdy wiesz, kim jesteś. Wewnętrzne poczucie wartości sprawia, że nie oddajesz kontroli nad sobą w cudze ręce. Akceptacja swojej autentyczności i zaufanie do siebie to fundament. Jeśli nie odnajdziesz wartości w sobie, będziesz jej szukać na zewnątrz i tym samym narażać się na krytykę.
Nie każdy musi cię akceptować i lubić
Nie jesteś w stanie zadowolić wszystkich – i nie musisz. Zostawmy to zadanie zupie pomidorowej, która powinna smakować wszystkim. Twoja wartość nie zależy od liczby osób, które cię lubią. Ludzie patrzą na innych przez pryzmat własnych przekonań i doświadczeń. Nawet osoby o wielkim sercu mają swoich przeciwników. Jedyną osobą, która powinna cię zaakceptować, jesteś ty sama. Kiedy to uszanujesz i pokochasz siebie, inni także będą cię cenić, a ich opinia na twój temat nie będzie miała dla ciebie znaczenia.
Nie każda opinia jest warta twojej uwagi
To bardzo uwalniające, gdy zdasz sobie z tego sprawę. Otaczaj się ludźmi, którzy cię wspierają – nie odbierają energii ani nie podcinają skrzydeł, by samemu się wybić. Krytykę przyjmuj tylko od tych, którzy znają cię naprawdę i życzą ci dobrze. Słynne już hasło Marty Frej: „Nie mogę przejmować się tym, co mówią inni, bo innych jest dużo i każdy mówi co innego.” to najlepsza instrukcja ignorowania opinii innych, szczególnie tych, którzy nie są dla ciebie autorytetem.
Opinia innych o tobie więcej mówi o nich samych
Ludzie oceniają, bo sami czegoś nie przepracowali. Czasem to wołanie o uwagę, czasem próba podniesienia swojej wartości. Ty jesteś tylko punktem zapalnym. Gdy spojrzysz na krytykę w ten sposób, inaczej będziesz ją odbierać. Może nawet ze współczuciem? To, co mówią inni, to prawda o nich, nie o tobie.
Działa to także w drugą stronę. Tak naprawdę to, co rani w opinii innych na nasz temat, to jest własna reakcja – emocja, która się pojawia. A wynika ona z naszych dotychczasowych doświadczeń. To tak jak z perfumami, czy smakami – każdy z nas lubi inne, bo mamy różne z nimi skojarzenia, przeżycia czy wspomnienia. Nie ma „obiektywnie” idealnych perfum czy potraw.
Nikt nie patrzy na ciebie tak często, jak ci się wydaje
Warto uświadomić sobie także fakt, że nasz lęk przed oceną czy krytyką innych to w większości przypadków tylko potencjalne zagrożenie. Zastanawiamy się „co ludzie powiedzą”, zakładając różne negatywne scenariusze. Próbujemy wejść w ich głowę, a tak naprawdę tylko niewielki procent będzie w ogóle zainteresowanych tym, co robimy – jak się ubieramy, czy jakie decyzje podejmujemy. Ludzie są z natury egoistami. Też mają swoje problemy. To, co robimy z własnym życiem interesuje ich tylko w kontekście tego, co mogą z danej sytuacji wyciągnąć dla siebie. Krytyka i ocena nas samych może być np. próbą podniesienia ich własnej wartości, wytłumaczenia się ze słabości czy porażek życiowych.
Jeśli trzeba, skorzystaj z pomocy
Jeśli nie jesteś w stanie przepracować samodzielnie lęku przed opinią innych, bo np. twoja silna potrzeba akceptacji wynika z traum czy braku miłości w dzieciństwie, skorzystaj z pomocy specjalisty. Może być to klasyczna psychoterapia, hipnoterapia czy medytacja. Niektórzy psychologowie zalecają trening wystawiania się na opinię innych – po to, by oswoić lęk i nauczyć się go ignorować. Stawianie siebie w obliczu potencjalnego zagrożenia (czyt. narażenia na opinię innych) ma w nas uruchomić mechanizmy obronne takie jak np. potrzebę wzmocnienia poczucia własnej wartości. Jakie to mogą być sytuacje? Lęk przed opinią uruchamia się w nas w momentach, kiedy nie wiemy do końca jak się zachować, nie znamy otoczenia (miejsca i ludzi), czy jesteśmy w towarzystwie osób, które uznajemy za autorytet.
Prawda jest taka, że nie mamy wpływu na to, co pomyślą o nas ludzie, ale mamy wpływ na to, co z tym zrobimy i jaka będzie nasza reakcja. To, co rani nas najbardziej w opinii innych, to nasze reakcje – emocje, które odpalają się na słowa krytyki. Ale to my nadajemy im znaczenie.
Ta opinia, która nas zwykle triggeruje, dotyka naszych nieprzepracowanych emocji, traum z przeszłości, kompleksów. Przyjrzyjmy się temu z czułością.
Krytyka tak naprawdę może nas zaboleć tylko wtedy, kiedy pozwolimy jej na to – przyjmiemy do siebie.
No bo jeśli ktoś daje ci prezent, a ty go nie przyjmujesz, to do kogo on należy?