Sen odgrywa ogromną rolę w naszym codziennym życiu. Pozwala nam się zrelaksować, oczyszcza mózg z toksyn i ma korzystny wpływ na nasz metabolizm. Ale czy zastanawialiście się kiedyś, czy możecie mieć realny wpływ na to, jak wyglądają wasze sny?
Czym jest sen i czemu on tak naprawdę służy?
Sen jest to fizjologiczny stan, podczas którego następuje zniesienie świadomości i bezruch. Zwykle dorosły człowiek przesypia od 6-8 godzin na dobę, przy czym osoby młode, w tym dzieci, do efektywnego funkcjonowania potrzebują nieco więcej, bo ok. 9-10 godzin snu.
Sen ma dwie główne fazy:
Sen NREM – jest to sen o wolnych ruchach gałek ocznych. To sen wolnofalowy, w trakcie którego pojawiają się fale delta aktywności elektrycznej mózgu.
Sen REM – to właśnie w tej fazie pojawiają się nasze sny, nazywane również „marzeniami sennymi”. Jest to sen o szybkich ruchach gałek ocznych. W fazie tej nasze ciało jest rozluźnione i zrelaksowane.
Nawet kiedy śpimy, nasz mózg jest aktywny. Czy zastanawialiście się kiedyś jak to jest, że mamy sny i jak one w rzeczywistości powstają?
Jak powstają nasze sny?
Sny są jednym z najbardziej fascynujących i tajemniczych aspektów naszego życia. Chociaż wszyscy śnią, treść snów i ich wpływ na sen, mogą się znacznie różnić w zależności od osoby.
Sen odgrywa niebagatelną rolę zdrowotną – oczyszcza mózg z toksyn, poprawia metabolizm, reguluje ciśnienie krwi i pomaga naszemu ciału się zrelaksować, by mieć energię na kolejny pracowity dzień. Jak się rodzą nasze sny? Istnieje kilka możliwych teorii.
Dlaczego śnimy?
Sny to obrazy, myśli lub uczucia, które pojawiają się podczas snu. Dlaczego tak naprawdę śnimy? Naukowcy podają kilka możliwych wyjaśnień.
Odpowiedź na życiowe wydarzenia
Zdaniem części naukowców, sny mogą być sposobem na konfrontację z różnymi emocjonalnymi wydarzeniami, które mają miejsce w naszym życiu. Gdy śpimy, nasz mózg może tworzyć różne połączenia dotyczące naszych uczuć, czego efektem są właśnie nasze sny.
Trening walki i ucieczki
Czy wiecie, jaki obszar waszego mózgu jest najbardziej aktywny podczas snu? To ciało migdałowate. Ciało migdałowate jest częścią mózgu związaną z instynktem przetrwania i reakcją walki lub ucieczki.
Ponieważ ciało migdałowate jest bardziej aktywne podczas snu niż na jawie, sny mogą być sposobem, w jaki mózg przygotowuje nas do radzenia sobie z zagrożeniem.
Dlaczego więc w odpowiedzi na to zagrożenie nie próbujemy podczas snu wstawać i walczyć? Odpowiedzialny jest za to pień mózgu, który wysyła sygnały nerwowe podczas snu REM, które rozluźniają nasze mięśnie.
Sny jako wyzwalacz kreatywności
Kolejną teorią dotyczącą snów jest teoria, która mówi o tym, że sny mogą być motorem napędzającym nas do różnego rodzaju aktywności i kreatywnych działań. Ponieważ nasze sny nie są niczym ograniczone, często zdarza się, że po przebudzeniu możemy mieć jakiś świetny pomysł, który chcemy później wykorzystać w prawdziwym życiu.
Pomaga przechowywać wspomnienia
Wiecie już jak powstają sny i jaką pełnią w naszym życiu rolę. Ale czy wiecie, że sny mają ogromny wpływ na naszą pamięć? Śnienie jest ściśle związane z konsolidacją pamięci, co sugeruje, że może pełnić ważną funkcję poznawczą polegającą na wzmacnianiu pamięci i przypominaniu informacji.
Zdaniem specjalistów od snów, sny pomagają przechowywać ważne wspomnienia i rzeczy, których się nauczyliśmy i pozbywać się nieistotnych wspomnień a także uporządkować skomplikowane myśli i uczucia.
Co jeśli nasze sny nie mają sensu?
Czy sny zawsze mają sens? Dobrze już wiecie, że nie. Zdaniem niektórych psychologów, sny dają nam wgląd w naszą psychikę lub codzienne życie. Z kolei inni uważają, że ich treść jest często zbyt niespójna, abyśmy mogli dopatrywać się w nich głębszego znaczenia.
Czy możemy kontrolować swoje sny?
Marzy wam się jeżdżenie na sankach po gwieździstym niebie? A może skakanie po puszystych, jak wata cukrowa chmurach? Jeśli chcecie spełnić swoje największe fantazje lub stawić czoła swoim lękom, możecie spróbować przejąć kontrolę nad swoimi snami. Czy słyszeliście kiedyś o świadomym śnie?
Ludzie od wieków praktykują tzw. świadome śnienie. To niezwykłe doświadczenie, które umożliwia nam samopoznanie oraz niezwykłą, euforyczną przygodę. Czy da się tego w jakikolwiek sposób nauczyć? Zdaniem specjalisty od świadomego snu, doktora Deirdre Barretta z Harbard Medical School, „większość ludzi może nauczyć się świadomego snu, ale niektórym przychodzi to o wiele łatwiej niż innym”.
„To zawsze jest kontinuum” – mówi doktor Barrett, autor publikacji „The Committee of Sleep: How Artists, Scientists, and Athletes Use Your Dreams for Creative Problem Solving-And How You Can Too” i dodaje, że „to różni się w zależności od osoby”.
Podczas gdy jedni są świadomi, że śpią, ale nie udaje im się uzyskać pełnej kontroli nad swoim snem, inni osiągają poziom, w którym mogą kreować swój sen, tak jakby tworzyli komputerowo wygenerowany film animowany za pomocą programu.
Robert Waggoner, były prezes Międzynarodowego Stowarzyszenia Badań Snów, twierdzi, że zjawisko związane ze świadomym śnieniem, jest częstsze niż nam się to wydaje.
„Połowa populacji ma naturalnie okazjonalne świadome sny. Nasze ankiety pokazują, że aż 71% studentów w Stanach Zjednoczonych, miało świadome sny” – powiedział Waggoner.
Jak zacząć kontrolować swoje sny?
Zdaniem ekspertów od świadomych snów, należy zacząć od prowadzenia dziennika snów, ponieważ dobre przywoływanie snów jest niezbędne.
Jak to zrobić?
Kiedy się zbudzisz, czy to w środku nocy, czy też rano, pozostań w tej samej pozycji i dokładnie zapisz to, co pamiętasz ze swoich snów. Rano, zanim zaczniesz dzień, przejrzyj te notatki i zapisz wszystko, co pamiętasz ze swoich snów.
Kristian Marlow, wicedyrektor laboratorium Brogaard Lab for Multisensory Research mówi: „To bardzo proste. Gdy patrzysz na zegarek, zwykle robisz to dwa razy. Kiedy patrzysz na temperaturę na piekarniku, sprawdzasz ją dwukrotnie… Jeśli zauważysz, że światła nagle się włączają i wyłączają, to kolejny sygnał, że śnisz”.
Kolejną metodą jest wykorzystanie mocy sugestii. Co to dokładnie oznacza?
Doktor Barrett przekonuje, że „świadome sny są fascynującym stanem świadomości”, ale ostrzega przed błędnym przekonaniem, że „musisz to zrobić lub powinieneś to zrobić [spróbować wpłynąć na treść swojego snu – przyp. red.]”.
Zatem nic nie powinno się dziać „na siłę”. Barrett wyjaśnia, że o wiele bardziej skuteczna może być „inkubacja snów”, która zasadniczo polega na mówieniu sobie, co chcemy śnić tuż przed zaśnięciem. Co to dokładnie oznacza?
Kiedy zasypiamy, znajdujemy się w „stanie hipnagogicznym”, który, jak zauważa dr Barrett, sprawia, że jesteśmy bardzo podatni na sugestie. Badacz zaleca wybranie prostego stwierdzenia lub wyrażenia do powtórzenia sobie i dołączenie do niego jakiegoś mentalnego obrazu, gdy zapadamy w sen.
Kristian Marlow mówi, że jeśli podczas naszego snu śnimy sobie, że znajdujemy się na skraju urwiska i chcemy latać, powinniśmy uwierzyć, że potrafimy latać, a będziemy w stanie to robić.
Jeśli wiemy, że śnimy i chcemy latać, ale we śnie myślimy, że upadniemy, to rzeczywiście tak się stanie. Z kolei, jeśli myślimy, że upadek ten będzie boleć, to będzie.
Marlow podkreśla, że „naprawdę musisz uwierzyć, żeby to, czego chcesz, się wydarzyło”.
Zdaniem naukowca, wszystko sprowadza się do wiary.
„Jeśli wierzysz, że coś jest prawdą, będzie to prawdą” – przekonuje.
Podsumowując, Wagoner zaleca trzy techniki, aby mieć długi świadomy sen:
- wyciszyć emocje
- zwiększyć świadomość
- utrzymać koncentrację
Ciekawostka!
Czy wiecie, że mężczyźni i kobiety śnią w nieco odmienny sposób? Naukowcy odkryli pewne różnice między mężczyznami i kobietami, jeśli chodzi o treść ich snów. W kilku badaniach mężczyźni o wiele częściej zgłaszali, że ich sny dotyczą broni znacznie częściej niż u kobiet, podczas gdy kobiety częściej niż mężczyźni śniły o odniesieniach do odzieży.
Inne badanie wykazało, że sny mężczyzn mają zwykle bardziej agresywną treść i jest w nim więcej aktywności fizycznej, podczas gdy sny kobiet zawierają więcej treści dotyczącej odrzucenia i wykluczenia, a także więcej rozmów.
A wy jak zwykle śnicie? Spokojnie i relaksująco czy może wasze sny bywają często niepokojące? Chcielibyście się nauczyć kontrolować swoje sny a może właśnie to robicie?
autor: Anna Borkowska
foto: canva.com