Ludzie wysoko wrażliwi (Highly Sensitive People – HSP) to jednostki o wyjątkowej wrażliwości na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne. Ta cecha osobowości, zidentyfikowana przez psychologa Elaine Aron, dotyczy około 15-20% ludności. Osoby wysoko wrażliwe doświadczają świata w inny sposób niż inni i posiadają unikalne cechy.
Impresje i ekspresje – cechy wrażliwców
Nie wszystkie osoby wysoko wrażliwe są do siebie podobne. Niewiele je łączy, za to sporo różni. Jedne są bardzo podatne na wpływy innych, inne zaś bardzo ekspresyjne. Niektórzy ludzie są szczególnie powściągliwi lub nieśmiali, inni wylewni i żywiołowi. Potrafią okazywać duży entuzjazm i zachwyt, ale mogą też doświadczać wątpliwości, niepokojów czy udręk, a nawet silnego zniechęcenia. Niektórzy miewają mniej lub bardziej gwałtowne zmiany nastroju: szybko przechodzą od śmiechu do łez lub co chwilę zmieniają zdanie. Inni, mimo pozornej stabilności, cechują się zmiennym postrzeganiem siebie i poczuciem własnej wartości.
Skąd się bierze wysoka wrażliwość?
Prawdziwa wrażliwość to skomplikowana rzeczywistość, będąca znamienną cechą ludzkiej duszy. Niezwykle często miałem okazję zaobserwować, że wysoka wrażliwość zasadniczo opiera się na zjawisku wzmocnienia lub, używając barwniejszego sformułowania, „pudła rezonansowego”. Uczucia (wrażenia, doznania, emocje) przeżywane w danej sytuacji są pielęgnowane i zwiększane w środku człowieka, jak gdyby przez wewnętrzne samonapędzające się echo, które je potęguje, dodatkowe pobudzenie samego siebie, indywidualne zabarwienie, które towarzyszy pierwszym wrażeniom zmysłowym, a które może doprowadzić do wewnętrznego chaosu powodującego dezorientację.
Postrzeganie świata jest wtedy bardzo wyostrzone, a uczucia niezwykle intensywne. Może wydawać się, że trudno je wyrazić. Należy je ubrać w słowa, czyli rozpoznać na tyle wyraźnie, by móc znaleźć określenia, które najlepiej je wyrażą, by umieć je przekazać innym i wytłumaczyć samemu sobie, co się dzieje. Tak więc bardzo wysoka wrażliwość nie wynika w większym stopniu z impresyjności czy z ekspresyjności. Wyraźnie wpływa na oba te wymiary ludzkiej psychiki: to ogromna siła impresyjności i względna bezsilność ekspresyjności. To sprawia, że dana osoba staje się niestabilna i osłabiona.
Ludzie wysoko wrażliwi czują się wyobcowani i niezrozumiani
Wiele osób uważających się za wysoko wrażliwe twierdzi, że bardzo często czuje się wyobcowane wśród innych. Ta fundamentalna odmienność, którą przeżywają, wydaje im się niekiedy barierą komunikacyjną nie do pokonania. Odkrywają, że ich wyjątkowo wysoka wrażliwość oddala ich od innych. W wielu sytuacjach cierpią z powodu braku zrozumienia, który może nawet doprowadzić ich do wycofania społecznego i trzymania się na uboczu.
Inne osoby z tym samym problemem również stwierdzają: „Wszystko odbieram ze zdwojoną siłą, tak jakbym nie miał założonego żadnego filtra”. Odnoszą wrażenie, że są pozbawione ochrony, że wszystko tak jakby pędzi wprost na nich.
W tekście wykorzystano fragmenty książki Jak być szczęśliwym, będąc wysoko wrażliwym. Więcej na temat znajdziesz w książce.
