Metoda 5 Why (zwana również metodą „pięciu dlaczego”) to technika analizy przyczynowo-skutkowej, która pomaga dotrzeć do pierwotnej przyczyny problemu poprzez zadawanie pięciu kolejnych pytań „dlaczego”. Jest to prosty, ale skuteczny sposób na zidentyfikowanie głównego źródła problemu, szczególnie w zarządzaniu jakością, rozwiązywaniu problemów czy analizie procesów biznesowych.
Jak działa metoda 5 Why?
Po pierwsze, zdefiniuj problem. Na początku należy jasno określić, na czym polega problem, który próbujesz rozwiązać.
Po drugie, zadaj pierwsze „dlaczego”. Zapytaj, dlaczego problem wystąpił.
Po trzecie, zadaj kolejne „dlaczego”. Na każdą odpowiedź zadawaj kolejne pytanie „dlaczego”, aby pogłębić analizę i dotrzeć do głębszych przyczyn.
Po czwarte, kontynuuj do 5 pytań. Proces kontynuujesz do momentu, aż dojdziesz do pierwotnej przyczyny problemu. W niektórych przypadkach może być potrzeba zadania mniej lub więcej pytań.
Przykład zastosowania metody 5 why
Problem: Maszyna w fabryce przestała działać.
- Dlaczego maszyna przestała działać? Bo przeciążeniu uległ silnik.
- Dlaczego silnik uległ przeciążeniu? Bo smarowanie było niewystarczające.
- Dlaczego smarowanie było niewystarczające? Bo pompa olejowa przestała działać.
- Dlaczego pompa olejowa przestała działać? Bo filtr oleju był zatkany.
- Dlaczego filtr oleju był zatkany? Bo nie był regularnie czyszczony.
Pierwotna przyczyna: Brak regularnej konserwacji.
Oczywiście przykład jest banalny i celowo wyjaskrawiony. Pokazuje jednak mechanizm działania metody 5 why.
Kluczowe korzyści zastosowania metody 5 why
Prostota
Nie wymaga zaawansowanych narzędzi ani technologii.
Skuteczność
Pomaga dotrzeć do rzeczywistej przyczyny problemu, a nie jedynie do jego objawów.
Uniwersalność
Może być stosowana w różnych dziedzinach, od produkcji po zarządzanie i życie codzienne.
O czym warto pamiętać stosując tę metodę?
Precyzja odpowiedzi
Każda odpowiedź powinna być szczera i oparta na faktach, nie na domysłach.
Eliminowanie domniemań
Należy unikać szybkiego wskazywania winnych, skupiając się na przyczynach procesowych.
Odpowiednia liczba pytań
Nie zawsze trzeba zadawać dokładnie pięć pytań – to zależy od konkretnego problemu.
Metoda 5 Why jest popularnym narzędziem w ramach filozofii Lean Management oraz systemów zarządzania jakością, takich jak Six Sigma czy Kaizen.